Het idee van de centrale examens is dat deze voor alle leerlingen in heel Nederland hetzelfde zijn. Op deze manier heeft iedereen dezelfde kansen om zijn of haar middelbare schooldiploma te behalen. Om hiervoor te zorgen moet het examen een goede afspiegeling zijn van de kennis en vaardigheden die je op de middelbare school hebt aangeleerd én het moet voor iedereen op dezelfde manier worden afgenomen en beoordeeld. Uiteraard wordt er alles aangedaan om dit waar te maken:
- De examens worden door verschillende instanties gecontroleerd voordat ze worden afgenomen.
- Er zijn allerlei regels opgesteld omtrent het maken van de examens.
- Je antwoorden worden nagekeken aan de hand van een standaard correctievoorschrift door twee correctoren.
Toch kun je het idee hebben dat er iets mis is gegaan bij jou examens. Misschien vond je het examen te moeilijk of te lang, of ben je uitgesloten van deelname, terwijl je denk dat dit niet terecht is. In die gevallen kun je klagen over het examen. Zo kun je erachter komen of je gevoel klopte en wellicht zelfs je examenuitslag positief beïnvloeden!
Misschien vind je dat klagen maar stom. Zeker als je ziet hoeveel eindexamenkandidaten er elk jaar klagen bij het LAKS. Als je een examen moeilijk vond, had je maar beter moeten leren, toch? Zo zit het niet helemaal. Het is om meerdere redenen belangrijk om te klagen:
- Klagen na een examen helpt je om stoom af te blazen als je vond dat het niet goed ging of als je om een andere redenen gefrustreerd bent door het examen. Dit soort frustraties neem je gemakkelijk mee naar een volgend examen, waardoor je het misschien minder goed kunt maken. Dat zou enorm zonde zijn. Als je klaagt doe je wat met je ergernissen en dit zorgt ervoor dat je je beter voelt. Dan kun je met een schone lei verder met studeren voor je volgende examen!
- Klachten kunnen daadwerkelijke fouten in een examen aan het licht brengen. Ondanks dat de examens met veel zorg worden gemaakt, kunnen er foutjes in sluipen. Het is belangrijk dat die opgemerkt worden. Dat gebeurt door middel van klachten van leerlingen. Als je een fout denkt te hebben opgemerkt, aarzel dan niet dit te melden aan het LAKS!
- Klachten worden meegenomen in vaststellen van de normering. De normering (N-term) is een corrigerend middel om ervoor te zorgen dat examens met licht verschillende moeilijkheidsgraden over de jaren heen, toch een vergelijkbare beoordeling krijgen. Als een examen moeilijker blijkt te zijn dan van te voren werd gedacht, of juist makkelijker, kan deze N-term worden bijgesteld. Het is niet zo dat de normering automatisch wordt bijgesteld als er veel klachten binnenkomen over een examen, maar het weegt zeker mee.
- Door te klagen kan en onterechte beslissing over je examen ongedaan worden gemaakt. Als je denkt dat een examen niet volgens de regels is afgenomen of je bent ervan overtuigd dat je ten onrechte bent uitgesloten van een examen, is het zeker van belang dit aan te geven. Dit kan het verschil maken tussen wel of geen diploma.
Waar je kunt klagen over je examen hangt af van waarover je wilt klagen. Zo kun je klagen over de inhoud van examens, maar bijvoorbeeld ook over de afname op school. Hier vind je waar jij terecht kunt met je klacht.
De klachtencommissie van jouw school
Bij de klachtencommissie van je school kun je klagen over de leiding en het personeel van school. Dit gaat bijvoorbeeld over de organisatie rondom de examens, zoals communicatie met leerlingen. In de schoolgids kun je vinden hoe je dit moet doen.
Commissie van beroep
De directeur van jouw school kan maatregelen nemen als hij/zij vindt dat je het examenreglement hebt overtreden. Dit is bijvoorbeeld het geval als je te laat was op een examen of bent betrapt op spieken. Als je het niet eens bent met deze beslissing, kun je hierover klagen. In het examenreglement van je school lees je hoe dit werkt.
Onderwijsinspectie
Als je vindt dat een examen niet volgens de regels is afgenomen, kun je klagen bij de onderwijsinspectie. De onderwijsinspectie behandeld geen individuele klachten, maar als er van meerdere leerlingen van dezelfde school klachten komen, kan de inspectie actie ondernemen. Ook bekijkt de inspectie achteraf of jouw school de examens juist beoordeeld heeft, dit komt te staan in het zogenaamde onderwijsverslag.
Landelijk Aktie Komitee Scholieren (LAKS)
Van het LAKS heb je vast wel eens gehoord. Bij deze organisatie kun je klagen over de inhoud van het centraal examen. Bijvoorbeeld als je een fout hebt ontdekt of als het examen te moeilijk was. Het LAKS opent ieder jaar hun eindexamenklachtenlijn en hun website www.examenklacht.nl. De website is bereikbaar vanaf april. Door de klachten op één plek te verzamelen, wordt duidelijk waar scholieren over klagen. Met deze informatie probeert het LAKS de problemen op te lossen. Ook worden de klachten die zijn ingediend bij het LAKS meegenomen in het bepalen van de normering voor de centrale examens.
Hoewel we natuurlijk hopen dat de examens dit jaar soepel verlopen en klagen niet nodig is, is het toch fijn te weten waar je met je klachten terecht kunt. En bedenk: hoe klein jouw opmerking ook lijkt, het kan toch een verschil maken!