Oefenen met oude examens: zo doe je dat

Er zijn verschillende manieren om te oefenen met oude examens, voor verschillende doeleinden. Je kunt bijvoorbeeld oefenen met een bepaald onderwerp voor een schoolexamen of oefenen met een bepaald soort vraag die je lastig vindt. Oefenen met hele examens is ook aan te raden.

Oefenen met een bepaald onderwerp

Oefenen met examenopgaven over één bepaald onderwerp is handig ter voorbereiding op schoolexamens. Bij SE's worden altijd bepaalde onderdelen van de examenstof behandeld. Welke dit zijn staat in het PTA.

Examenopgaven opzoeken waarin een bepaald onderwerp wordt behandeld, kan als volgt:

• Ga naar alleexamens.nl.
• Klik op jouw niveau en vervolgens op het gewenste vak.
• Download het bestand met alle examens van dat vak.
• Zoek met behulp van Ctrl+f de juiste opgaven. Zoek bijvoorbeeld op ‘DNA’ bij biologie of ‘redox’ bij scheikunde. 
• Noteer het nummer, jaartal en tijdvak van iedere opgave die je maakt, zo kun je de antwoorden makkelijk opzoeken in de correctievoorschriften en je werk nakijken.

Oefenen met een bepaald soort vraag

Heb je de stof voor een vak al aardig onder de knie, maar vind je sommige opgaven van Cito toch nog lastig te beantwoorden? Dan kan het handig zijn te oefenen met een bepaald soort vraagstelling.

Examenopgaven opzoeken met een bepaalde vraagstelling, kan als volgt:

• Ga naar alleexamens.nl.
• Klik op jouw niveau en vervolgens op het gewenste vak.
• Download het bestand met alle examens van dat vak.
• Zoek met behulp van Ctrl+f de juiste opgaven. Doe dit bijvoorbeeld door te zoeken op ‘toon aan’ als je bij wiskunde met dergelijke vragen wilt oefenen of zoek op ‘reden’ als je bij aardrijkskunde wilt oefenen met vragen waar je de redenen van een ontwikkeling of verschijnsel moet geven.
• Noteer het nummer, jaartal en tijdvak van iedere opgave die je maakt, zo kun je de antwoorden makkelijk opzoeken in de correctievoorschriften en je werk nakijken.

Oefenen met een heel examen

Als je het gevoel hebt dat je van alle examenonderwerpen genoeg kennis hebt en weet hoe je de vraagstellingen van Cito aan moet pakken, is het tijd om hele examens te gaan maken. Door een heel examen te maken en na te kijken, kun je echt zien hoe je ervoor staat.

Je kunt dit doen door op alleexamens.nl een examen uit een bepaald jaar te downloaden:

• Klik eerst op je niveau.
• Klik op het vak.
• Scrol vervolgens naar het gewenste jaar en tijdvak. Een examen van niet te lang geleden is vaak handiger, omdat de examenstof door de jaren heen veel is veranderd.
• Maak het hele examen (behalve opgaven die gaan over oude examenstof).
• Eventueel kun je een timer zetten.
• Kijk als je klaar bent, je werk na. Dit doe je met behulp van het officiële correctievoorschrift dat je ook op alleexamens.nl kunt vinden. Je kunt aan de hand van de normering bekijken welk cijfer je gehaald zou hebben als het een echt examen was geweest. Zo kun je inschatten of je al het juiste niveau hebt of dat je toch nog even door moet oefenen.

Om het meest te halen uit het oefenen met oude examens, hebben we een aantal handige tips voor je op een rijtje gezet.

Tip 1: Oefen alleen relevante onderwerpen

Vooral als je met hele examens gaat oefenen, kan het zijn dat je vragen tegenkomt over onderwerpen die niet meer tot de examenstof behoren. Omdat de exameneisen ieder jaar kunnen worden aangepast, kan dit zelfs bij zeer recentere examens voorkomen. Je kunt in het examenprogramma van dit jaar zien welke onderwerpen dit jaar aan bod zullen komen. Opgaven over onderwerpen die niet in het huidige examenprogramma staan, kun je overslaan.

Tip 2: Schrijf tussenstappen op

Zoals je misschien al was opgevallen in de correctievoorschriften, krijg je bijna altijd niet alleen punten voor het eindantwoord, maar ook voor het noteren van tussenstappen. Het is dus erg belangrijk dat je dit op je eindexamen ook daadwerkelijk doet. Om ervoor te zorgen dat je dit niet vergeet en goed weet hoe dit moet, is het handig om bij het oefenen met oude examens ook al je tussenstappen op te schrijven. Kijk ook eens naar deze checklist, waarmee je geen punten laat liggen op je examen.

Tip 3: Let op de tijd

Door tijdens het oefenen de tijd op te nemen en te bekijken hoe lang je over een opgaven (met het opschrijven van alle tussenstappen) of een heel proefexamen doet, kun je inschatten of je tempo hoog genoeg ligt. Lees hier hoeveel tijd je hebt per examenvraag. Als je tempo laag ligt, weet je dat je hierop moet gaan letten. Als het prima gaat, weet je dat je hier niet over in hoeft te zitten. Zo voorkom je uiteindelijk dat je tijdens je eindexamen in tijdnood komt of (onnodig) in de stress schiet vanwege de tijdsdruk.

Tip 4: Kijk streng na en leer van fouten

Het nakijken van je gemaakte oude examen is ook een belangrijk onderdeel van het oefenen. Hierdoor kom je erachter wat goed gaat en waar je nog aan moet werken.

Als je zelf je proefexamens nakijkt kan het verleidelijk zijn om antwoorden waar je over twijfelt, toch goed te rekenen. Zo lijkt het immers alsof je de stof beter onder de knie hebt en dat kan je zelfvertrouwen geven. Toch is het gevaarlijk om zo te werk te gaan. Op het echte examen zal heel streng naar je antwoorden gekeken worden. Het is dus aan te raden om bij het oefenen alleen antwoorden goed te keuren die echt overeenkomen met het correctievoorschrift. Zo krijg je een realistischer beeld van hoe je ervoor staat. Om ervoor te zorgen dat er streng naar je antwoorden gekeken wordt, kan het helpen om deze door iemand anders na te laten kijken. Je leest hier meer over onder het kopje ‘Samen examens oefenen’. Ook kun je je docent vragen om eens naar een van je gemaakte proefexamens te kijken. Lees hier meer over het vragen van feedback aan je docenten.

Om echt te kunnen leren van foutjes die je gemaakt hebt of punten die je bent misgelopen, helpt het om met een rode pen duidelijk aan te geven waar het misgaat. Bedenk ook hoe je dit anders had kunnen doen om wel alle punten te halen. Merk je dat je veel dezelfde foutjes maakt? Houdt hiervan dan een lijstje bij en kijk hiernaar voordat je de volgende keer een (oefen)examen gaat maken.

Het kan handig zijn om samen met klasgenoten een proefexamen te maken, in plaats van dit alleen te doen. Dit omdat je zo elkaars oefenexamen kunt nakijken met behulp van de correctievoorschriften. Zoals we hierboven ook al noemden, krijg je op die manier een beter beeld van hoe je ervoor staat en haal je meer uit het oefenen met oude examens.

Daarnaast kan het fijn zijn om antwoorden met elkaar te bespreken. Het correctievoorschrift geeft namelijk niet altijd de uitleg die je nodig hebt om een lastige vraag volledig te begrijpen. In dat geval kan overleg helpen. Let wel op dat je alleen ná het maken overlegt, en niet tijdens het maken van de oude examenopgaven. Als je zelfstandig werkt kun je je namelijk beter concentreren en je antwoorden geven zo meer inzicht van jouw kennis van de stof.

Oefenen met oude examens kan ook nuttig zijn voor leerlingen die een afwijkend examen maken. Hieronder zetten we wat tips op een rijtje voor specifieke afwijkende examens.

Oefenen met oude examens als je staatsexamen doet

Het staatsexamen is bedoeld voor leerlingen die om een of andere reden niet via het reguliere stelsel het eindexamen kunnen maken. Zij doen wel mee aan de centrale examens in mei. Het oefenen met oude examens is voor deze groep zeer relevant, maar het kan lastig zijn om je zelfstandig voor te bereiden op de examens als je geen lessen volgt. In dit geval kan het fijn zijn om een examentraining te volgen, waarbij je extra uitleg en persoonlijke tips krijgt.

Oefenen met oude examens als je een bezemexamen doet

​​​​Het bezemexamen is bedoeld voor leerlingen die vertraging hebben opgelopen op de middelbare school of vorig jaar gezakt zijn. Door aanpassingen in het examenprogramma van het huidige jaar, kan het zijn dat dit niet meer aansluit bij de stof die zij hebben gehad op de middelbare school. Het bezemexamen sluit hier wel op aan. Voor eindexamenkandidaten die een bezemexamen gaan maken is het oefenen met oude examens zeer relevant, omdat deze examens ook goed aansluiten bij hun programma.

Oefenen met oude examens als je een CCVX-voortentamen doet

De CCVX-tentamens zijn bedoeld voor leerlingen die aan een vervolgopleiding willen beginnen, maar een deficiëntie hebben voor een van de exacte vakken (biologie, natuurkunde, scheikunde of wiskunde). Omdat de CCVX-tentamens ook de schoolexamenstof toetsen, komt de stof voor deze examens niet geheel overeen met de centrale eindexamenstof. Toch kun je ter voorbereiding op een CCVX-tentamen ook oefenen met oude centrale examens. Zorg er wel voor dat je alleen met relevante onderwerpen oefent.

Oefenen met oude examens als je het Colloquium Doctum doet

Het Colloquium Doctum is er voor kandidaten die aan een vervolgopleiding willen beginnen, maar niet het juiste diploma hebben om aan de toelatingseisen te voldoen én ouder zijn dan 21 jaar. Welke toetsen je moet maken om het Colloquium Doctum te behalen hangt af van je vooropleiding en welke studie je wilt gaan doen. Vaak is dit een combinatie van staatsexamens, CCVX voortentamens en/of een talentoets Engels. Of het nuttig is om te oefenen met oude CITO-examens hangt af van deze samenstelling.

Oefenen met oude examens als je een pilotexamen doet

Het pilotexamen is een examen waarbij mogelijke veranderingen aan het gehele centrale examen op een kleine groep eindexamenkandidaten wordt getest. Omdat dit examen sterk kan afwijken van examens uit voorgaande jaren, is het oefenen met oude CITO-eindexamens vaak minder relevant.