Als je wilt gaan studeren aan een hogeschool of universiteit, maar je hebt niet het juiste diploma om aan de toelatingseisen te voldoen én je bent ouder dan 21 jaar, kun je je aanmelden voor het colloquium doctum. Door het colloquium doctum af te leggen, laat je zien dat je de juiste kennis hebt om aan de vervolgopleiding te beginnen.
Het colloquium doctum is een toelatingsonderzoek voor één specifieke studie aan een specifieke hogeschool of universiteit. Door het colloquium doctum af te leggen bewijs je dat je beschikt over de juiste voorkennis om te beginnen aan die bepaalde opleiding, terwijl je niet het juiste diploma hebt. Dit is bijvoorbeeld het geval als je geen middelbare schooldiploma hebt of alleen een havodiploma terwijl je wilt studeren aan de universiteit. Het colloquium doctum bestaat uit een aantal toetsen of examens op vwo-niveau. Welke toetsen dit zijn, is afhankelijk van de opleiding die je gaat doen.
Om je aan te melden voor het colloquium doctum van de opleiding die je wilt gaan doen, moet je je doorgaans eerst inschrijven via Studielink. De aanmeldprocedure en de kosten, verschillen per opleiding. Over het algemeen moet je er rekening mee houden dat je je minimaal een jaar vóórdat je aan de opleiding wilt beginnen moet inschrijven. Dit onder andere in verband met mogelijke staatsexamens die je moet afleggen (deze worden in mei afgenomen, maar je moet je er al voor 31 december van het vorige jaar voor hebben ingeschreven).
De colloquium doctum-commissie bepaalt of je aan het toelatingsonderzoek mag beginnen. Je motivatie speelt hierbij een belangrijke rol. Ook bepaalt de commissie welke toetsen je moet maken. Vaak bestaat het colloquium doctum uit staatsexamens, CCVX-voortentamens en/of een talentoets Engels. Soms maken gesprekken met de commissie of studieadviseur ook deel uit van de procedure. Het komt soms voor dat geen toetsen hoeven worden afgelegd, omdat de commissie voldoende overtuigd is door de vooropleiding, werkervaring en motivatie van de kandidaat.
Als je alle vereiste toetsen, examens of tentamens hebt gehaald ben je toelaatbaar tot de vervolgopleiding. Het colloquium doctum is gebonden aan deze opleiding, je bent hiermee niet (automatisch) toegelaten tot andere opleiding, ook als deze aan dezelfde faculteit is.
Omdat je minimaal 21 jaar moet zijn om deel te nemen, het veel tijd in beslag neemt, je je slechts kwalificeert voor één opleiding en er een hoop tijd gaat zitten in het studeren en voorbereiden is het colloquium doctum geen makkelijke manier om jezelf te kwalificeren voor een opleiding. Bovendien worden er vaak hoge eisen gesteld, ook in termen van motivatie. Daarnaast kan het zijn dat je als je eenmaal kunt beginnen aan je opleiding, toch nog een kennisachterstand hebt. Waardoor je studie ook zwaar zal zijn. Andere mogelijkheden, zoals het halen van deelcertificaten via staatsexamens of het maken van CCVX-voortentamens, kunnen een makkelijkere of meer praktische manier zijn. Zie het colloquium doctum daarom als ‘laatste redmiddel’ en overweeg goed of dit voor jou echt de makkelijkste manier is.