Als je een vervolgopleiding wilt doen, maar je hebt een exact vak dat hierbij vereist is niet afgerond op de middelbare school, is er een oplossing. Door bij de CCVX een voortentamen te doen voor het betreffende vak, kun je aan de hogeschool en universiteit laten zien dat je toch de juiste kennis hebt. De CCVX (Centrale Commissies Voortentamen) is een verzamelnaam voor vier verschillende commissies die de voortentamens aanbieden. Er is een commissie voor biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde. Elke commissie is een samenwerkingsverband van alle Nederlandse universiteiten. Als je geslaagd bent voor een CCVX-voortentamen ontvang je van de CCVX een testimonium en ben je klaar om aan je vervolgopleiding beginnen.
De CCVX biedt tentamens aan waarmee je kunt bewijzen dat je over bepaalde voorkennis beschikt die nodig is voor je vervolgopleiding. Deze tentamens zijn alleen beschikbaar voor de exacte vakken. De tentamens worden gemaakt door de CCVX zelf en gaan over de complete eindexamenstof. Dat betekent dat de tentamens niet gelijk zijn aan de centrale examens, want ook de schoolexamenstof wordt getoetst. Het voortentamen is geen vervanging van een eindcijfer van de middelbare school: het is geen deelcertificaat, deze kun je ook niet aanvragen op basis van je voortentamen. Als je al een diploma hebt, hoef je dus niet een heel nieuw eindexamen af te leggen. Je bewijst alleen dat je kunt beginnen met de opleiding die je wilt volgen. Soms is het maken van een voortentamen van de CCVX ook al nodig voor de aanmelding van de decentrale selectie voor een vervolgopleiding.
De CCVX zelf bestaat uit gecommitteerde medewerkers van elke deelnemende opleiding of universiteit. Deze gecommitteerde is namens de opleiding verantwoordelijk voor de toelating van studenten die door middel van een voortentamen aan de opleiding willen beginnen. De CCVX maakt zelf de voortentamens, kijkt ze na en bepaalt ook de normering.
Als je het voortentamen hebt gemaakt, wordt het nagekeken door een lid van de CCVX. Zodra de normering door de CCVX is vastgesteld, wordt je cijfer berekend en aan je doorgegeven. Je cijfer wordt afgerond op hele getallen, net als bij de berekening van het eindcijfer voor je eindexamenvakken. Als je afgeronde cijfer een 6 of hoger is ben je geslaagd. Je ontvangt dan een uitslagbrief en een testimonium, een bewijsstuk van het halen van het voortentamen, gewaarmerkt door de CCVX. Nogmaals, dit is dus geen deelcertificaat en vervangt geen eindexamen van de middelbare school.
Opleidingsinstituten bepalen zelf of ze het testimonium accepteren of niet. De CCVX bestaat uit medewerkers van deelnemende opleidingen, dus als je je bij deze opleidingen aanmeldt, wordt je in principe aangenomen met het testimonium. Ook als je je aanmeldt voor een hbo-opleiding, een Belgische universiteit of zelfs een Duitse of Engelse word je in principe toegelaten. Er zit bovendien geen officiële vervaldatum op het testimonium, opleidingen beoordelen dit per individueel geval. Volgens de CCVX zelf is een testimonium tot nu toe nog nooit afgewezen en zullen alle voortentamens naar verwachting tot in ieder geval 2023 geldig blijven.
Voor elk vak worden de voortentamens drie keer per jaar afgenomen. Dit gebeurt in Utrecht. Er is een najaarsronde, een voorjaarsronde en een zomerronde. Op de site van de CCVX (www.ccvx.nl) kun je vinden welk voortentamen wanneer precies plaatsvindt.
Je dient je uiterlijk tien dagen voordat het tentamen plaatsvindt aan te melden via de site van de CCVX. Je ontvangt dan een bevestigingsmail van je inschrijving, deze kun je gebruiken om aan te tonen aan je vervolgopleiding van je keuze dat je bezig bent je kennisachterstand weg te werken. Ongeveer twee dagen voordat het voortentamen gehouden wordt ontvang je bericht van de CCVX met de precieze locatie, tijd en informatie over wat je mag of moet meenemen naar het tentamen, zoals hulpmiddelen en je legitimatiebewijs.
Als je extra tijd wenst voor het maken van je tentamen moet je dit ook uiterlijk tien dagen van te voren aangeven bij de CCVX ,samen met relevante bewijsstukken. Dit gaat op voor kandidaten met dyslexie of die de Nederlandse taal niet goed beheersen.
Aanmelding bij de CCVX kost je €91,00 per voortentamen. Je kunt je niet afmelden. Dit betekent dat je na aanmelding niet verplicht bent om te komen, maar dat je wel verplicht bent dit inschrijfgeld te betalen.
Voor examens van exacte vakken is het heel belangrijk om goed en veel te oefenen met oefenopgaven. Op die manier leer je de vaardigheden toepassen die je verwacht wordt te hebben. Zo ben je beter voorbereid dan wanneer je alleen informatie uit je hoofd leert. Het voortentamen maakt geen deel uit van een opleiding of schoolcurriculum. Je bent daarom zelf verantwoordelijk voor de voorbereiding. Dit betekent niet dat je geen hulp kunt krijgen, je moet het alleen zelf regelen.
Je kunt je inschrijven voor zelfstudiecursussen die je voorbereiden op het examen. Hierbij krijg je lesmateriaal, maar moet je verder zelf aan de slag. Ook kun je cursussen volgen waar je begeleid wordt in het studeren, zogenaamd contactonderwijs met een docent en medeleerlingen. De mogelijkheden hiertoe verschillen per regio. Bekijk de site van de CCVX, om te zien welke instanties zij hiervoor aanraden.
Ondanks dat het voortentamen niet hetzelfde is als het centrale examen, wordt wel deels dezelfde stof getoetst. Je kunt daarom oefenen met opgaven uit oude centrale examens. Ook kun je deelnemen aan een examentraining van SSL om je voor te bereiden op het voortentamen. Examentrainingen zijn gericht op de centrale eindexamens. De vraagstelling en de stof wijken hierdoor iets af (bij CCVX-voortentamens wordt SE- en CE-stof behandeld, bij examentrainingen alleen CE-stof), maar het kan toch erg nuttig zijn. Tijdens een examentraining krijg je een goed overzicht van de stof en leer je handige trucjes om lastige opgaven aan te pakken.